Makowiec to tradycyjny wypiek, goszczący na naszych stołach między innymi w okresie Bożego Narodzenia. Wraz z nim te wyjątkowe dni w roku zdecydowanie nabierają uroku. I choć przygotowanie makowca wymaga nieco czasu, postaw na domowy wypiek.
Zadbaj o kilka elementów
Gdy masz już trochę wprawy w pieczeniu, pewnie zdajesz sobie sprawę, że najlepszy przepis to prosty przepis. Poznajesz wówczas podstawowe składniki i... Zaczynasz eksperymentować z dodatkami. Nie krępuj się i próbuj nowych opcji, pamiętaj jednak o kilku ważnych elementach, takich jak:
Tradycyjne dodatki
O ostatecznym smaku makowca decydują dodatki. Do masy makowej dodaj garść posiekanych orzechów włoskich i laskowych. Możesz do niej również dorzucić podsmażoną w cukrze skórkę pomarańczową oraz namoczone wcześniej rodzynki. Jeśli makowiec zamierzasz podać dorosłym, dodaj do niego kieliszek rumu lub owocowej nalewki, która wzmocni aromat wypieku. Zamiast polewy z czekolady, makowiec możesz ozdobić czekoladowym lukrem przygotowanym z cukru pudru, kakao, mleka i masła. Nim lukier zastygnie na wierzchu ciasta, posyp go jeszcze makiem, kandyzowaną skórką pomarańczową lub płatkami migdałowymi. Jeśli wolisz, zamień je na mieszankę ulubionych orzechów – posiekaj je wedle uznania.
Przygotowanie domowej masy makowej
Do makowca możesz użyć gotowej masy makowej lub wykonać ją samodzielnie. Przygotowanie domowej masy makowej zajmuje trochę czasu, jednak efekt końcowy jest warty tego nakładu pracy. Jeśli chcesz wykorzystać do niej suchy mak, do powyższej proporcji ciasta użyj go 250 g. Makowiec po upieczeniu będzie smaczniejszy, jeśli mak zostanie na początku przepłukany i zalany na kilka godzin zimną wodą (około 4-5 godzin).
Po tym czasie mak przełóż do garnka (możesz go odsączyć z nadmiaru wody przez gazę) i zalej wrzącym mlekiem. Gotuj go na małym ogniu przez pół godziny. Gotowy mak poznasz po tym, że jego ziarenka swobodnie będą rozcierać się pomiędzy palcami.
Odsącz go dokładnie, a następnie zmiel mak za pomocą maszynki do mięsa wyposażonej w specjalne sito do maku. Po 2-3 mieleniach masa makowa będzie idealnie gęsta. Zmielony mak posłódź miodem (użyj go zależnie od preferencji, optymalnie będzie około 60 g). Do zmielonego maku możesz też dodać rozpuszczone masło (maksymalnie 50 g). Do podanych składników możesz dodać trochę skórki pomarańczowej, orzechy włoskie lub laskowe i inne ulubione bakalie. Jeśli masa makowa nie będzie słodka, możesz dodać jeszcze do niej cukier puder.
Jeśli po użyciu masy makowej w wypiekach zostanie Ci jej nadwyżka, możesz ją przechowywać w lodówce do pięciu-siedmiu dni, stosownie do wybranych dodatków. Możesz ją też zamrozić. Najwygodniej będzie mrozić ją w szczelnym pudełku. Tak przechowywana nadaje się do użytku do trzech-czterech miesięcy.
Zbyt suchy makowiec
Jak zrobić makowiec, który nie będzie zbyt suchy? Kruszący się i zapychający makowiec to zmora na świątecznym stole. By tego uniknąć, masę makową niezbędną w każdym przepisie na makowiec, możesz wymieszać z dwiema łyżkami słodkiej śmietany. Nieco wilgotności wypiekowi nada dodane do niego starte jabłko. Wówczas makowiec będzie idealnie wilgotny i z pewnością nikt nie oprze się spróbowaniu kawałka… lub kilku.
Pękanie makowca
Dlaczego makowiec pęka? Jeśli i Ty zadajesz sobie to pytanie – jest na nie odpowiedź. Pękanie ciasta może być spowodowane jego nieodpowiednim wyrobieniem. Możliwe też, że dodałeś/dodałaś zbyt wiele masy makowej – pod wpływem jej naporu ciasto może zacząć się kruszyć. Aby uniknąć pękania w trakcie pieczenia, zwiń makowiec w formę rolady. Dzięki temu ciasto tylko nieznacznie urośnie i na pewno nie popęka.
Mak ze sklepu
Piekąc makowiec, często używamy gotowej masy makowej. Zdaniem kucharzy, jak również naszych babć i mam, sklepowe produkty zawierają zwykle niewielkie ilości maku. W ich składzie znajduje się za to przede wszystkim woda, a czasem też substancje dodatkowe w postaci aromatów, barwników i konserwantów, które mają zachować pożądaną konsystencję i smak.
Własnoręcznie przygotowana masa makowa jest przede wszystkim bogata w kluczowy składnik tego wypieku – mak, który możesz swobodnie urozmaicić. Jeśli decydujesz się na masę makową ze sklepu, udaj się tam, gdzie będzie jej duży wybór i uważnie przejrzyj składniki wypisane na puszcze, by wybrać najlepszą opcję.
Alternatywne sposoby na makowiec
Makowiec zawijany to pyszny klasyk. Jeśli chcesz jednak trochę poszaleć, możesz go zrobić w kilku innych postaciach, które są równie pyszne.
Makowiec z kruszonką
Do tego wariantu podstawowa lista składników jest taka sama, jak w przepisie na początku tekstu. Różnica leży w wykonaniu. Wyrośnięte ciasto drożdżowe umieść w dwóch keksówkach lub w większej blaszce (możesz też wykorzystać tortownicę o średnicy 26 cm). Posmaruj je białkiem (zadziała jak klej) i rozsmaruj na nim masę makową. Zrób kruszonkę: wymieszaj mąkę, cukier i zimne masło w proporcji 2:1:1. Przykładowo: na 100 g mąki pszennej wykorzystaj 50 g cukru i 50 g masła.
Składniki siekaj nożem do połączenia składników, na koniec możesz jeszcze pougniatać całość palcami dla uzyskania pożądanej konsystencji. Rozsyp kruszonkę po cieście (możesz też ją włożyć na 10 min do zamrażarki i zetrzeć). Piecz w piekarniku nagrzanym do 180°C przez około 30 minut. Po upieczeniu na wierzch możesz przesiać przez sitko cukier puder. Ciasto drożdżowe z makiem gotowe.
Makowiec na kruchym cieście
Jeśli masz ochotę na makowiec, ale brakuje Ci czasu, lub chcesz zrobić go inaczej, jest na to pewien sposób – makowiec na kruchym spodzie. Robi się go szybko i wygląda efektownie. Przygotuj 180 g masła (w temperaturze pokojowej), 250 g mąki pszennej, dwa żółtka i masę makową. Wsyp mąkę do miski, dodaj żółtka i miękkie masło. Składniki wymieszaj i zagnieć ciasto kruche. Rozwałkuj je i wyłóż na blaszkę do tarty, trzymaj w lodówce przez pół godziny. Po tym czasie spód wysmaruj masą makową z ulubionymi dodatkami. Umieść ciasto w piekarniku nagrzanym do 180°C. Czas pieczenia powinien wynosić około 30 minut. Taki makowiec możesz udekorować kawałkami pomarańczy, orzechami, lukrem, polewą lub czymkolwiek na co masz ochotę. Możesz też przed pieczeniem posypać go kruszonką lub zrobić więcej kruchego ciasta, pokroić w paski i ułożyć je na wierzchu. By ciasto nie wyschło w piekarniku, możesz je przykryć cienką warstwą startych jabłek.
Kruche ciasteczka z makiem
Jeśli została Ci masa makowa – za dużo, aby dołożyć ją do przygotowanego ciasta, ale na tyle mało, że nie wystarczy jej na kolejne makowce – możesz zrobić ciasteczka.
Przygotuj kruche ciasto. Możesz podzielić je na dwie części i jedną podsypać lekko kakao (najlepiej sprawdzi się kakao ciemne z Ghany E.Wedel) – wówczas otrzymasz dwa warianty smakowe. Na samo wykonanie ciasteczek jest wiele sposobów, oto kilka z nich:
- pierożki – wytnij kółka z ciasta (średnica 10 cm). Na środku umieść niewielką ilość nadzienia i złóż ciasto na pół, na kształt pieroga;
- ciasteczka przekładane – wytnij z ciasta wybrane przez siebie kształty (co najmniej dwa z każdego rodzaju). Połowę posmaruj białkiem na wierzchu i posmaruj masą makową. Każde ciasteczko przykryj kawałkiem ciasta o tym samym kształcie, posmarowanym białkiem od spodu;
- makowe ślimaczki – rozwałkuj kruche ciasto na prostokąt i rozsmaruj na nim masę z maku. Przy obu dłuższych krawędziach zostaw 1 cm bez masy. Wolne krawędzie ciasta posmaruj białkiem. Całość zwiń w rulon i pokrój w plasterki o szerokości ok. 2 cm.
Ciasteczka piecz w piekarniku nagrzanym do 180°C przez 15-25 minut, zależnie od ich wielkości. Gdy ciasto zrobi się rumiane, czas pieczenia dobiega końca.
Takie ciasteczka makowe sprawdzą się świetnie jako dodatek do kawy i herbaty.
Komentarze